Sáng chưa kịp mở mắt từ trên giường té xuống đất, đã nghe tiếng mẹ gọi í ới, ra tới ngoài là đã thấy cảnh tượng thời vua Hùng =)). Thời vua Hùng thì qua lâu rồi, nhưng mỗi năm đến Tết một trong những chuyện mà con cháu vua Hùng đều vẫn làm đó là gói bánh chưng =)). Thật ra bây giờ không phải cần phải tới Tết mới có bánh chưng, vô siêu thị hoặc các tiệm bánh mà có bán loại này thì ngày nào cũng ăn ngán tới cổ luôn; nhưng thời xưa thì nghèo, cả năm đói kém, Tết nhất sang trọng lắm chính là nồi bánh chưng, già trẻ có dịp quây quần, nhất là con nít thì hạnh phúc vì được lâu bâu coi người ta gói bánh, lúc nấu bánh thì vùi vào bếp mấy củ khoai, vừa ăn khoai nướng, vừa chơi trò chơi.
Sự tích bánh chưng bánh dày thì ai cũng biết rồi hen nên hông có rảnh ngồi kể lại chi cho mệt, hôm nay tui quyết định sẽ kể chuyện nhà tui đã gói bánh chưng như thế nào? Nhà tui hay gói bánh mỗi dịp Tết đến, vừa để dùng, vừa để tặng bạn bè, người thân như một món quà ăn Tết. Thật ra, ngày Tết chỉ vui nhất là phần chuẩn bị chứ qua giao thừa thì thấy cũng thường thôi. Ngày tui còn nhỏ bố mẹ làm bánh cho chúng tôi vui, vừa để giáo dục truyền thống, vừa để chúng tôi cảm nhận cái phần không khí đặc biệt đó nó vui như thế nào (cũng có thể là tại người lớn thấy buồn nên gói bánh chứ hông nghĩ ngợi nhiều như tui suy diễn) dù là có thể ra ngoài mua bánh về, không cần tốn thời gian lại lỉnh kỉnh đủ thứ (nhưng mua bánh vừa tốn tiền mà chưa chắc ăn đã ngon đâu nha). Năm nay trong không khí hồ hởi phấn khởi của đất nước vào xuân (sau một năm toàn cầu khủng hoảng rệu rã) tui quyết định sẽ ghi chép lại cho vui cái trình tự gói bánh chưng của gia đình, và vì cũng đã đủ lớn để mong bé lại, coi như để dành ở đây :D:D:DCông thức nấu bánh chưng bao gồm
Thành phần: gạo nếp ngon, đậu xanh, thịt heo, gia vị (hành củ tím, muối, tiêu) lá dong, lạt tre.
Đậu xanh mua về ngâm 6 tiếng, đãi vỏ, đồ chín, đánh nhuyễn rồi nắm thành từng nắm để dễ bề phân chia vô từng bánh (có thể dùng đậu xanh đã được đãi, làm sạch ngoài chợ vẫn hay bán nhưng nó khô không ngon bằng là tự mua về ngâm xong rồi mới đãi vỏ).
Gạo nếp mua về có thời gian cũng ngâm khoảng 4 – 5 tiếng đồng hồ, rồi vớt ra giá cho ráo. Trước khi gói bánh thì trộn thêm muối vào đó cho đậm đà.
Thịt heo mua về ướp với hành tím, muối và tiêu. Chỉ như vậy thôi là được rồi, đừng bỏ nước mắm vô nha, tui chưa thử nhưng tui nghĩ chắc ăn không được :P
Lá dong thì có nhiều loại như là to, vừa, nhỏ, nhà ai sang thì mua toàn loại lá to, gói sẽ đẹp và không cần chèn chắn kỹ, nếu như mua lá vừa hoặc nhỏ thì phải dùng nhiều lá hơn một chút để đảm bảo là bánh không bị sùi. Lá dùng để gói bánh mua về rửa sạch, lau khô từng lá đó nha. Cái này tưởng là không quan trọng vì đằng nào mà chả cho bánh vô nước để luộc, nhưng mà muốn bánh bảo quản được lâu thì lá gói phải sạch sẽ, nhất là trong Nam thời tiết nóng ẩm hoàn toàn không phù hợp để bảo quản bánh lâu bên ngoài.
Lạt tre mua về trước khi gói bánh phải ngâm nước cho mềm. Lạt mềm buộc chặt là đây nha mấy bạn.
Sau khi chuẩn bị hết mọi thứ thì qua công đoạn gói bánh.
À trước khi gói bánh, thì nhớ cột chó mèo để tụi nó không làm loạn và giữ vệ sinh chung cho khu vực làm việc, dù ánh mắt nhìn đau đáu thế này =))
Tuỳ theo tay nghề mà có người có thể gói tay thường, không cần dùng khuôn mà vẫn canh được để bánh tương đối bằng nhau (vì phải luộc bánh trong một cái nồi trong cả gần 10 tiếng đồng hồ nên nếu bánh to bánh nhỏ sẽ khiến tụi nó chín không có giống nhau), nhà tui toàn tay mơ không à nên gói bằng cái khuôn, khuôn này tui không biết chỗ nào bán đâu vì khuôn này tự tay bố già đóng :P, tất nhiên trong nhà tui thì tay nghề gói bánh của bố già là nhất rồi :D.
Đầu tiên là xếp lá, rồi đặt lá vào khuôn, lớp đầu tiên là một lớp nếp, rồi tới đậu, rồi thịt heo, rồi lại một lớp đậu, và cuối cùng phủ kín là một lớp nếp nữa, phải đặt sao để nhân bánh không được lộ ra dính vào lớp lá bên trong, như vậy sẽ giữ cho bánh chưng được lâu hơn.
Sau hết là ém chặt tay để bánh giữ nếp, và buộc chặt lạt, có thể buộc từ 6 đến 8 lạt tuỳ theo bánh.
Tàn cuộc vui rồi
Hôm nay bé gái là người hốt hụi chót :D
Thành phẩm một nửa đây
Đặt vô nồi, người ta nói dùng nồi tôn gì đó thì khi luộc lá dong vẫn giữ được màu xanh rất đẹp (do phản ứng hoá học gì giữa cái chất liệu của cái nồi với đám lá) nhưng mà nhà tui không có nồi kiểu đó nên nào giờ toàn là dùng cái nồi nhôm này. Hình trên cái đám lá ai để ý sẽ thấy một đám cọng của lá dong, cái đó được dùng vào lúc này, nhớ là đặt bánh vô nồi thì trước đó phải chèn đáy nồi bằng mấy cuống lá này để bánh chưng không có nằm dính vô đáy, trên cùng thì đặt một đám lá dong còn dư lại sau khi gói...
Dựng rạp ngoài cửa nhà nè.
Nước đã sôi
Nồi bánh này nhà tui thường nấu từ 10 – 12 tiếng liên tục, nên nấu củi (đi kiếm củi cực ghê lắm, xin xỏ nhà nào đang xây dựng trong khu nhà tui có dư thì cho haha, mà xin như vậy cả 10 năm nay, nói vậy là biết cái khu tui ở nó đam mê xây nhà cỡ nào rồi đó). Rạp ở ngoài đường nên mong nhất là trời không có mưa xuống, thuỷ triều dưới sông không có lên (thuỷ triều lên là cái con đường trong hình đó ngập nha, ghê lắm nấu bánh mà cũng trong trời trông đất trông mây, trời yên biển lặng mới yên tấm lòng haha)
Mà nói thiệt nha, tui chưa thấy cái bánh nào chuẩn bị thì cực, gói ghém phức tạp, luộc thì lâu mà ăn thì hông thấy ngon (tui hate bánh chưng mà), tui thích nghịch thôi chứ ăn ít lắm :) Sau khi bánh chín (tới sáng mai mới chín hic) thì phải vớt ra cho liền vào chậu nước rửa sơ bên ngoài từng chiếc bánh (vì trong quá trình nấu lâu như vậy, trong nồi chảy ra mỡ màng, phải rửa sạch thì bánh mới giữ được lâu), rồi bắt đầu nén bánh, bánh chưng phải được nén để nước trong bánh chảy hết ra ngoài, vừa để được lâu lại vừa dền bánh ăn mới thơm dẻo…
(Tháng 2/2009)
